طول عمر مفید پنل خورشیدی، علاوهبر کیفیت ساخت پنلها تحت تاثیر محیط و نحوه استفاده از آن است. گرمای زیاد، سرمای شدید، رطوبت، گرد غبار، بارندگی، زاویه و کیفیت نصب پنل، همگی میتوانند عملکرد پنل خورشیدی و طول عمر آن را تحت تاثیر قرار دهند. برای شما که قصد خرید و راه اندازی پنل خورشیدی را دارید، آشنایی با این جزئیات اهمیت زیادی دارد زیرا شناخت کیفیت ساخت پنل، آگاهی از شرایط اقلیمی منطقه و توجه به روشهای نگهداری، میتواند تفاوت چشمگیری در میزان بازدهی پنل ایجاد کند.
اینجاست که پرسشهای زیادی از سوی شما مطرح میشوند از جمله آنکه پنل خورشیدی چند سال عمر دارد؟ چه عواملی بیشترین فشار را بر کارایی آنها وارد میکند و چه اقداماتی میتوانند عملکرد پنلهای خورشیدی را پایدارتر و مطمئنتر کنند؟ برای پاسخ به این پرسشها، با این مقاله از ان سولار همراه باشید.
فهرست مطالب
طول عمر پنلهای خورشیدی چقدر است؟
طبق اعلام کارشناسان صنعت انرژی خورشیدی، طول عمر پنلهای خورشیدی از 25 تا 30 سال است اما این عدد، به معنای تمام شدن کار پنل نیست بلکه فقط دورهای را مشخص میکند که پنل با بالاترین بازدهی فعالیت دارد. پنلهای خورشیدی به مرور زمان و در طی سالها قرارگیری در معرض نور خورشید، دچار افت راندمان تدریجی میشوند که این افت راندمان حدود 0.3 تا 0.8 درصد در سال است.
پس انتظار میرود پس از 25 سال، راندمان پنل خورشیدی حدود 80 درصد ظرفیت اولیه باشد. البته لازم است به این نکته نیز اشاره کنیم که انواع پنلهای خورشیدی، بازه عمر مفید متفاوتی دارند. با بررسی دادهها و نتایج تستهای طولانیمدت، در ادامه بررسی کردهایم که عمر هر پنل خورشیدی چقدر است:
برای خرید پنل خورشیدی کلیک کنید.
عمر پنل خورشیدی مونوکریستال
طول عمر یک پنل خورشیدی مونوکریستال حدود 25 تا 30 سال است و نرخ افت بازدهی این مدل پنل سالانه نزدیک به 0.5 درصد میباشد. حدود 25 سال بعد، این مدل پنل همچنان میتواند سطح بالایی از کارایی اولیه خود را حفظ کند و به دلیل داشتن ساختار کریستالی یکپارچه و کیفیت بالای مواد اولیه نسبت به مدلهای دیگر، پایداری بیشتری نسبت به اکثر مدلها دارد.
عمر پنل خورشیدی پلیکریستال
عمر مفید پنل خورشیدی پلیکریستال حدود 20 تا 25 سال است و طبق بررسیها، نرخ افت بازدهی سالانه این مدل حدود 0.7 در سال میباشد. پنل خورشیدی پلیکریستال نسبت به تغییرات دمایی و شرایط محیطی، حساسیت بیشتری دارد و در مقایسه با پنل مونوکریستال، افت راندمان سریعتری دارد.
عمر پنل خورشیدی فیلم نازک (Thin-Film)
پنل خورشیدی فیلم نازک شامل تکنولوژیهایی مانند CdTe و CIGS است و طول عمر این مدلها حدود 15 تا 20 سال است. پنلهای خورشیدی فیلم نازک دارای وزن کمتر و عملکرد بهتر در نور کم هستند اما در بحث طول عمر، انتخاب ضعیفتری نسبت به پنلهای کریستالی محسوب میشوند.
عمر مفید پنل خورشیدی نیمهبرش (Half Cut)
پنل خورشیدی نیمه برش دارای طول عمر بالایی میباشد و در صورت نصب و نگهداری استاندارد، طول عمر حداقل 25 سال را دارد. مزیت این مدل پنل، عملکرد بهتر آن در سایه و مباحث مربوط به سایهاندازی و نقاط داغ (Hot Spot) میباشد.
طول عمر پنل خورشیدی سیلیکون آمورف
در میان انواع پنلهای خورشیدی، پنل خورشیدی سیلیکون آمورف هم قرار دارد که راندمان آن نسبت به اکثر مدلها، پایینتر بوده و طول عمر کمتری هم دارد. میزان عمر مفید این مدل پنل حدود 10 الی 15 سال میباشد.
کاشیهای خورشیدی یا شینگلهای خورشیدی
کاشیهای خورشیدی، نسل جدیدی از پنلهای خورشیدی محسوب میشوند که با نگهداری درست و نصب اصولی، میتوان انتظار طول عمر تا 25 سال را از آنها داشت. این پنل دارای ظاهری بسیار شیک بوده و به دلیل قیمت بالاتر، معمولاً در پروژههای ویژهتر استفاده میشود.
پنلهای دوطرفه
یکسری از مدلهای پنل خورشیدی به شکل دو طرفه هستند که به دلیل جذب نور از هر دو طرف، راندمان بالاتری هم ارائه میدهند. پنلهای خورشیدی دو طرفه، دارای طول عمر حداقل 25 سال بوده و تا 30 سال هم میتوانند کارایی مطلوب را داشته باشند.
چه عواملی بر کاهش عمر مفید پنل خورشیدی تأثیر میگذارد؟
در بخش قبلی بررسی کردیم که پنلهای خورشیدی چند سال عمر میکند اما عواملی هستند که باعث کاهش عمر مفید پنل میشوند. برخی از مهمترین این عوامل، عبارتند از:
بیشتر بخوانید: پنل خورشیدی چیست؟
تابش شدید خورشید و دمای بالا
اگرچه پنل خورشیدی، نور خورشید را جذب کرده و برق تولید میکند اما دمای بیش از حد میتواند باعث آسیب رساندن به پنل شود. افزایش حرارت، باعث بیشتر شدن مقاومت الکتریکی در سلولها شده و راندمان پنل را کاهش میدهد. در مناطق گرم و خشک، این موضوع میتواند سرعت افت بازدهی سالانه را هم بیشتر کند اما با استفاده از سیستمهای تهویه طبیعی یا فاصلهگذاری مناسب در نصب، تا حدی اثر دما به حداقل میرسد.
رطوبت و بارانهای اسیدی
عامل دیگری که عمر مفید پنلهای خورشیدی را کاهش میدهد، رطوبت و بارانهای اسیدی است. اگر در آب بندی پنل نقص وجود داشته باشد، نفوذ رطوبت به لایههای داخلی باعث خوردگی اتصالات فلزی و خرابی تدریجی سلولها خواهد شد مخصوصاً در مناطق با بارشهای اسیدی، خطر تخریب لایههای شیشهای و پوششهای محافظ پنل خورشیدی وجود دارد، این امر کیفیت ساخت پنل را بیش از پیش مهم میکند.
تگرگ، بادهای شدید و گرد و غبار
شرایط جوی غیرعادی مانند تگرگ و بادهای پرسرعت، باعث آسیبرسانی به شیشه محافظ پنل شده و حتی منجر به ایجاد ترکهای سطحی هم میشوند. این آسیبها در بلند مدت، راندمان پنل را کاهش داده و به مرور هم باعث از کار افتادن سلولها میشوند.
کیفیت ساخت پایین پنل
کیفیت ساخت و فرآیند تولید پنل خورشیدی، عامل مهمی در تعیین طول عمر آن است. هر جز پنل از سلولها تا لایههای محافظ و قاب، تاثیر زیادی در عملکرد پایدار و دوام بلند مدت پنل دارند و هر نوع نقص در آنها بخصوص ایجاد ترک های میکرونی در ویفرهای سیلیکون سلولها میتواند باعث کاهش بازدهی پنل شود.
- نوع سلول: پنلهای خورشیدی ساخته شده از سلولهای N-type دارای مقاومت بالاتری در برابر پدیده LID که موجب افت راندمان اولیه پنلها هستند و افت راندمان سالانه آنها در مقایسه با سلولهای P-type کمتر است.
- لایه محافظ EVA و Backsheet: لایه محافظ EVA، دربرگیرنده تمام سلولها میباشد و محافظت کافی را در برابر رطوبت و ضربهها ایجاد میکند. اگر کیفیت EVA پایین باشد، بر عمر متوسط پنل خورشیدی تاثیر منفی خواهد داشت. همچنین لایه backsheet یا لایه پشتی، علاوه بر استحکام مکانیکی، در برابر نفوذ رطوبت و گازهای خورنده حفاظت میدهد.
- کیفیت لحیمکاری و قاب آلومینیومی: در بررسی کیفیت ساخت پنل خورشیدی، لازم است به کیفیت لحیم کاری و قاب آلومینومی آن نیز اشاره کنیم. دقت در فرآیند لحیمکاری سلولها و مونتاژ قاب پنل، طول عمر آن را مشخص میکند. ترکهای مویی در نقاط لحیم یا خمیدگی در قاب آلومینیومی باعث مشکلاتی مثل نفوذ رطوبت، کاهش عایق بندی و اتصال ناقص میشود.
نصب غیراصولی
عامل دیگری که عمر پنل خورشیدی را کاهش میدهد، نصب غیراصولی آن است. نصب کردن پنل خورشیدی با زاویه نامناسب یا نبود جریان هوای کافی در اطراف پنل، باعث افزایش دمای سلولها شده و عمر مفید پنل کمتر میشود. حتی اختلاف چند درجه در زاویه نصب نیز تاثیر منفی بر راندمان پنل دارد.
چگونه عمر پنلهای خورشیدی خود را به حداکثر برسانیم؟
با در نظر داشتن چند نکته کاربردی میتوانید میزان عمر صفحه خورشیدی خود را به حداکثر برسانید. این نکات عبارتند از:
نصب صحیح پنل خورشیدی
نصب پنل خورشیدی باید اصولی و در زاویه درست انجام شود. پنل حتی اگر از بهترین برند باشد اما به درستی نصب نشود، در کمتر از چند سال دچار افت عملکرد جدی یا آسیب فیزیکی خواهد شد.
- زاویه مناسب نصب: رعایت زاویه نصب پنل خورشیدی ضمن افزایش راندمان، مانع از مشکلاتی مثل تجمع رطوبت، گرد و غبار و برف میشود. زاویه مناسب بستگی به عرض جغرافیایی دارد اما در اکثر نقاط ایران، زاویه نصب 30 تا 40 درجه توصیه میشود. جهت پنلها نیز باید به سمت جنوب (در نیمکره شمالی) باشد تا بیشترین نور دریافتی در طول سال حاصل شود.
- تهویه و فاصله از سطح زیرین: هوا باید در قسمت پشت پنل در جریان باشد و نصب مستقیم پنل بر روی سقف بدون رعایت فاصله باعث افزایش دمای عملیاتی میشود. توصیه میشود حداقل 10 تا 20 سانتیمتر فاصله بین پنل و سطح زیرین برای تهویه طبیعی رعایت شود.
- استفاده از تجهیزات ضد زنگ و مقاوم: فریمها و پایههای سازه پنل باید از فولاد گالوانیزه یا آلومینیوم ضد زنگ باشند تا مشکل خوردگی در بلندمدت پیش نیاید. پیچها و اتصالات نیز باید استیل ضد زنگ یا با روکش محافظ باشند.
- کابلکشی حرفهای و مطمئن: یک نکته مهم دیگر، کابل کشی حرفهای است. کابلها نباید در معرض نور مستقیم خورشید باشند یا از کابلهای مقاوم در برابر نور خورشید استفاده شود. همچنین، اتصال نادرست کابلها به اینورتر یا استفاده از کانکتورهای غیر استاندارد نیز ممکن است باعث مشکلاتی مثل ایجاد جرقه شود.
- انتخاب اینورتر مناسب و هماهنگ: برای راه اندازی پنل خورشیدی، انتخاب اینورتر مناسب نیز اهمیت دارد و باید ولتاژ اینورتر هماهنگ با ظرفیت نیروگاه و آرایش چیدمان پنلها باشد. خرید اینورتر خورشیدی با مشخصات نامتناسب باعث وارد شدن فشار اضافی بر روی سلولها شده و راندمان سیستم به حداقل میرسد. در این زمینه، استفاده از اینورترهای مجهز به مانیتورینگ لحظهای پیشنهاد میشود.
بیشتر بخوانید: جهت پنل خورشیدی
نگهداری اصولی برای افزایش طول عمر پنل خورشیدی
یک بخش از عمر سلول خورشیدی وابسته به نگهداری اصولی است. برای نگهداری پنل خورشیدی، به موارد زیر توجه کنید:
- بررسی دورهای پنل خورشیدی: عملکرد پنل خورشیدی را به صورت مستمر پایش کنید و در صورت افت توان خروجی پنل، احتمال کاهش عملکرد سیستم وجود دارد. پایش روزانه یا هفتگی با استفاده از دیتالاگر یا نرمافزارهای مانیتورینگ به شما کمک میکند در صورت کاهش راندمان، سریعاً علتیابی کنید.
- تمیزکاری تخصصی بدون آسیب: سطح پنلهای خورشیدی، حساسیت بالایی دارد و تمیزکاری غیراصولی باعث ایجاد خراش و از بین رفتن پوشش ضدبازتاب شیشه شده و بازدهی پنل کاهش مییابد. روش پیشنهادی، شستشوی سطح پنل با آب مقطر یا آب بدون املاح سنگین همراه با پارچه میکروفایبر یا برس نرم است. در پروژههای بزرگ نیز استفاده از رباتهای خودکار شستشو توصیه میشود.
- بررسی اتصالات الکتریکی و ساختاری: حتماً کانکتورها و اتصالات پنل خورشیدی را بررسی کنید. شل شدن کانکتورها، خوردگی کابلها یا گرم شدن بیش از حد اتصالات باعث کاهش راندمان، آسیب سلولها و حتی خطر آتشسوزی میشود.
بیشتر بخوانید: وام پنل خورشیدی
نتیجه گیری
عمر مفید پنل خورشیدی وابسته به عواملی همچون کیفیت ساخت، نصب صحیح، نگهداری منظم و شرایط محیطی است. پنلهای ساخته شده با تکنولوژیهای پیشرفته که نصب اصولی هم دارند، میتوانند تا 30 سال هم عملکرد سطح بالایی داشته باشند اما در صورت غیراستاندارد بودن نصب پنل یا خرید پنل خورشیدی از برندهای بیکیفیت، انتظار عملکرد پایدار از پنل نداشته باشید.
با انتخاب نمایندگی ان سولار در ایران، میتوانید پنل خورشیدی و تجهیزات باکیفیت را با اطمینان تهیه کنید. نمایندگی ان سولار، خدمات مشاوره تخصصی در زمینه خرید و راه اندازی پنل خورشیدی نیز ارائه میدهد تا با آگاهی بالا، اقدامات لازم را برای اجرای پنل خورشیدی خانگی یا صنعتی انجام دهید.
سوالات متداول
آیا پنل خورشیدی خراب میشود؟
پنلهای خورشیدی در صورت عدم نصب اصولی و قرار گرفتن در معرض عوامل آسیبزا، ممکن است دچار کاهش راندمان شده و به مرور زمان، کارایی کامل خود را از دست دهند.
عمر پنل خورشیدی چقدر است؟
عمر پنل خورشیدی خانگی و صنعتی تا حد زیادی وابسته به نوع آن است و عواملی هم مثل نحوه نصب، شرایط نگهداری و کیفیت ساخت پنل، در تعیین عمر مفید این سیستم موثر هستند.
هر چند وقت یکبار باید پنلها را تمیز کنیم؟
تمیزکاری دوره ای پنل خورشیدی باید بر اساس میزان آلودگی، سطح بارندگی و گرد و غبار، به صورت منظم انجام شود. هرگاه افت توان در نیروگاه مشاهده شد حتما پملها جهت تمیزکاری چک شوند.
آیا فشار قوی (Pressure Wash) برای شستشو مناسب است؟
بهتر است شستشوی سطح پنل خورشیدی با آب مقطر یا آب بدون املاح سنگین همراه با پارچه میکروفایبر یا برس نرم انجام شود. استفاده از فشار قوی (Pressure Wash) برای شستشوی پنلهای خورشیدی باعث ایجاد ترک و آسیب لایههای داخلی میشود. در مناطق کویری میتوان برای صرفهجویی در مصرف آب از ربات های تمیزکننده خشک استفاده کرد.
منبع: